Ngày 29 tháng 6. HỌC KHÔN KHÔNG TỐN TIỀN

24	32	Ta nhìn xem, bèn để ý vào đó; Ta thấy và nhận được sự dạy dỗ.
	32	Quan sát cảnh ấy, ta học rằng:
		(Bản Hiện Đại)

Bạn có thể học được nhiều điều khi quan sát thành quả đời sống và công việc của người khác. Đây là cách học khôn ngoan với “chi phí” thấp nhất. Phương pháp học rất đơn giản: “nhìn xem”, “để ý”, “thấy” và “nhận được sự dạy dỗ”.

Vua Sa-lô-môn, bậc thầy về sự khôn ngoan tâm sự rằng: “Người Truyền đạo này làm vua I-sơ-ra-ên tại Giê-ru-sa-lem, hết lòng tìm kiếm ý nghĩa những sự việc trên đời” (Truyền Đạo 1:13). Ông “nghiệm lại những việc mình làm” để “thấy”. “Tôi lại nghiên cứu về khôn ngoan và rồ dại…” để “thấy”. (Truyền Đạo 2:11-12) Nhiều lần người Truyền đạo lặp lại: “Tôi quan sát”, “tôi lại thấy”, “tôi chứng kiến” (Truyền Đạo 4:1, 4, 7). Tôi lại chú tâm nghiền ngẫm và tìm thấy điều này… (Truyền Đạo 9:1). Tôi quan sát… thấy. Tôi nghiệm ra rằng… (Truyền Đạo 9:11, 16)  Nhờ quan sát cuộc sống và con người chung quanh nhà Truyền đạo thâu thái được nhiều bài học.

Vua Đa-vít khuyên các con của mình: “Con hãy nhìn người thiện hảo, ngay lành. Cuộc đời họ kết thúc trong bình an.” (Thi Thiên 37:37) Khi chịu quan sát cuộc đời của người khác chúng ta sẽ góp nhặt được nhiều bài học cho mình.

Sách Châm Ngôn nhắc nhở người khôn ngoan quan sát từ thiên nhiên cho đến con người: những loài vật nhỏ bé (kiến, thỏ, châu chấu, thằn lằn) nhưng khôn ngoan (Châm Ngôn 30:24-28), những người thành công (Người cần mẫn làm việc sẽ đứng trước các vua – Châm Ngôn 22:29) và cả những người thất bại (Người công chính quan sát nhà kẻ ác. Tìm hiểu nguyên nhân chúng phải tan tác – Châm Ngôn 21:12) 

Người biếng nhác được khích lệ: “Này kẻ lười biếng, hãy quan sát sinh hoạt loài kiến để rút tỉa bài học khôn ngoan” (Châm Ngôn 6:6). Trong khi người khôn ngoan biết nghe lời khuyên răn chỉ giáo để được khôn ngoan suốt cả cuộc đời (Châm Ngôn 19:20) thì kẻ biếng nhác chẳng bao giờ chịu đến với loài kiến để quan sát và học bài khôn ngoan.

Quan sát “ruộng” của người biếng nhác, “vườn nho” của kẻ ngu muội, tức là nhìn vào cuộc sống của người thất bại để học khôn. 

Oaktreevu (XuânThu Sách Cơ Đốc)